Cho ??n th?i ?i?m n�y, th? tr??ng b?t ??ng s?n (B?S) v?n ?ang ch?u "d? ch?n" c?a quy?t ??nh ?�nh thu? ??i v?i c�c h?p ??ng g�p v?n ???c chuy?n nh??ng. C�c � ki?n cho r?ng ?�y l� v?n ?? c?n ???c xem x�t th?u ?�o ?? ??m b?o t�nh kh? thi v� tr�nh m�u thu?n v?i lu?t hi?n h�nh. Ch? l� ??u t? t�i ch�nh

Vi?c ?�nh thu? ??i v?i vi?c chuy?n nh??ng c�c h?p ??ng g�p v?n c� k�m theo quy?n mua B?S (ch? h?p ??ng g�p v?n ch?a s? h?u B?S) n�n ???c hi?u theo ?�ng b?n ch?t kinh t? v?n c� c?a n� l� h?p ??ng g�p v?n ch? kh�ng n�n hi?u nh?m l?n n� l� chuy?n nh??ng h?p ??ng mua b�n B?S ?? r?i �p d?ng h�nh th?c ?�nh thu? nh? ??i v?i h?p ??ng chuy?n nh??ng B?S.

B?n ch?t h?p ??ng g�p v?n c� k�m theo quy?n mua B?S l� h?p ??ng g�p v?n (hay ?�i khi n� c�n ???c g?i l� H? cho vay) c?a m?t t? ch?c, c� nh�n ?ang c� ti?n (t?m ???c g?i l� nh�n r?i) cho m?t DN (c� d? �n ??u t? B?S) vay hay c� th? ???c g?i l� g�p v?n ?? ???c h??ng l�i trong th?i gian g�p v?n (hay cho vay) c� k�m th�m quy?n ?u ?�i l� quy?n ???c mua B?S.

Xu?t ph�t t? b?n ch?t kinh t? l� nh? v?y n�n c� th? coi ?�y l� m?t ho?t ??ng ??u t? t�i ch�nh tr??c ti�n l� ???c h??ng l�i theo m?t t? l? l�i su?t theo th?a thu?n gi?a b�n g�p v?n -cho vay v� b�n nh?n v?n - b�n vay.

Tuy nhi�n, ? ?�y c� th�m m?t ?i?u ki?n ?u ?�i kh�c so v?i h?p ??ng g�p v?n - cho vay th�ng th??ng l� k�m theo quy?n mua c?n h?. Quy?n mua c?n h? n�y ? m?i th?i ?i?m kh�c nhau c� th? mang l?i nh?ng ?i?u ki?n v� l?i th? kh�c nhau ?? t?o ra gi� tr? l?i th? th??ng m?i kh�c nhau khi th?c hi?n quy?n mua B?S do h?p ??ng g�p v?n - cho vay mang l?i.

?i?u ?�ng ch� � ph�n t�ch ? ?�y l� gi� tr? l?i th? th??ng m?i c� ???c khi th?c hi?n quy?n mua B?S n�y c� th? cao (khi th? tr??ng t?t v� nhu c?u v? B?S nhi?u) ho?c gi� tr? l?i th? n�y c� th? th?p (th?m ch� b?ng 0) khi th? tr??ng B?S tr?m l?ng, gi� c? xu?ng th?p, �t ng??i ho?c kh�ng c� ai mua!

C?ng c� th? c� nhi?u tr??ng h?p sau khi h?t th?i h?n g�p v?n - cho vay n?u th? tr??ng B?S kh�ng t?t th� h? s?n s�ng t? ch?i kh�ng th?c hi?n quy?n mua B?S c?a m�nh theo h?p ??ng g�p v?n - cho vay ?� k� tr??c ?�y. Khi ?� l?i b?c l? r� ?�ng b?n ch?t l� h?p ??ng g�p v?n hay cho vay ch? kh�ng c� li�n quan g� ??n quan h? chuy?n nh??ng B?S n?a.

Qua ph�n t�ch ? tr�n th� n�n coi ?�y l� m?t ho?t ??ng ??u t? t�i ch�nh. ?�y l� h�nh th?c s? khai v� l� ti?n ?? c?a h�nh th?c DN ph�t h�nh tr�i phi?u DN k�m theo m?t s? ?u ?�i (v� d? ? ?�y l� ?u ?�i k�m theo quy?n mua B?S).

Nh? v?y n?u ?�nh thu? chuy?n nh??ng h?p ??ng g�p v?n th� ph?i coi l� vi?c ?�nh thu? ??i v?i ho?t ??ng ??u t? t�i ch�nh ch? kh�ng ph?i l� ?�nh thu? chuy?n nh??ng B?S.

M�u thu?n v?i lu?t?

Theo quy ??nh hi?n h�nh, vi?c ?�nh thu? chuy?n nh??ng B?S ch? x?y ra khi c� s? d?ch chuy?n quy?n s? h?u v? B?S gi?a ng??i b�n B?S v� ng??i mua B?S. Quan h? v� th? t?c mua b�n B?S ch? ???c ph�p lu?t th?a nh?n v� b?o v? quy?n l?i khi B?S ?em b�n ?� ???c x�c l?p ??y ?? quy?n s? h?u (quy?n ??nh ?o?t t�i s?n) v� vi?c mua b�n B?S gi?a b�n A v� b�n B ph?i ???c x�c l?p th�ng qua h?p ??ng mua b�n c� c�ng ch?ng.

V?i c�ch th?c nh? hi?n nay, l�ch thu? ???ng nhi�n s? di?n ra v� vi?c th?a thu?n gi?a hai ng??i khi th?c hi?n h?p ??ng g�p v?n - cho vay l� r?t kh� x�c ??nh gi� tr? v� kh�ng c� c? s? ?? ??nh gi� ???c gi� tr? c?a quy?n mua B?S trong ?i?u ki?n ph�t tri?n kinh t?, c?ng nh? c�c ch�nh s�ch v? t�i ch�nh v� qu?n l� B?S nh? hi?n nay. Ng??i d�n khi khai b�o gi� tr? chuy?n nh??ng h?p ??ng g�p v?n s? khai b�o th?p v� ch?a c� quy ??nh v? vi?c ??nh gi� quy?n mua B?S.

Ch? tr??ng thu thu? ??i v?i c�c ho?t ??ng ??u t? kinh doanh c?a c�c t? ch?c v� c� nh�n l� ?�ng ?? t?ng b??c minh b?ch h�a c�c quan h? kinh t?. Tuy nhi�n, ?�y l� m?t l?nh v?c� c�n m?i ? n??c ta n�n vi?c x�c ??nh r� ??i t??ng ch?u thu? (?�nh thu? chuy?n nh??ng v?n hay coi ?� l� ?�nh thu? chuy?n nh??ng B?S) l� c?n ph?i xem x�t th?u ?�o v� k? l??ng ?? tr�nh nh?m l?n gi?a c�c quan h? kinh t? ph�t sinh khi th?c hi?n.

N?u ?�nh thu? h?p ??ng g�p v?n v� coi h?p ??ng g�p v?n nh? m?t h?p ??ng mua b�n nh� ??t ngh?a l� ?� th?a nh?n vi?c mua b�n nh� ??t khi ch?a ?? ?i?u ki?n. ?i?u n�y m�u thu?n v?i lu?t ?� ban h�nh. V� th?, h?p ??ng g�p v?n ch? ???c th?a nh?n l� m?t ho?t ??ng ??u t? t�i ch�nh v� thu? s? ???c ?�nh tr�n ph?n v?n g�p.

N?u ?�nh thu? nh?ng h?p ??ng g�p v?n ho?c h?p ??ng mua b�n nh� ??t c�ch ?�y nhi?u n?m khi ??n gi� x�y d?ng k� th?p, nh?ng v� l� do ch? quan ho?c kh�ch quan c?a ch? ??u t?, d? �n ??n b�y gi? m?i b�n giao m?t b?ng v� ?? c? s? ph�p l� ?? chuy?n nh??ng v?i gi� th? tr??ng th� nh?ng ng??i mua th? hai c?n ti?n, chuy?n nh??ng h?p ??ng ?� cho ng??i th? ba th� v� h�nh trung ng??i mua th? hai ph?i n?p to�n b? ti?n thu? cho nh?ng ng??i tr??c, nh? v?y r?t b?t h?p l�.

Vi?c ?�nh thu? nh? v?y t?t y?u d?n ??n t�nh tr?ng l�ch thu? d??i nhi?u h�nh th?c, d?n ??n th?t thu thu? cho ng�n s�ch nh� n??c v� ?nh h??ng ??n t�nh thanh kho?n c?a th? tr??ng B?S, ??c bi?t trong b?i c?nh kinh t? suy tho�i nh? hi?n nay.

Theo Lao ??ng